Kemik iliği, kan hücrelerinin beyaz küre ve kan pulcukları üreten organdır. Kemik iliği, kemiğin orta kısmında bulunan süngerimsi bir dokudur. Kemik iliğinde doğrudan kan hücrelerini oluşturan ana hücreler vardır.

Kemik iliği biyopsisi adı verilen testler, bu hücrelerin sayısı, yapısı ve işlevleri hakkında bilgi elde etmeye, kan hücresi üretim durumu hakkında bilgiler vermeye yararlar. Rutin olarak istenen bir test çeşidi değildir. Bu testlerin sonuçları, kan testleri ve radyolojik incelemeler gibi yöntemlerle tanı konulamayan kan hastalıkları ve kan kanserlerinin teşhis ve tedavisine olanak sağlar. Kemik iliği testi genellikle kalça kemiğinin ön veya arka tarafından ya da göğüsün ortasında yer alan dikey kemikten alınır. İnsanların büyük çoğunluğu hiç bu testten geçmezler. Kemik iliği biyopsisi, kan hücresi üretiminin değerlendirilmesine, lösemi ve kemik iliği bozukluklarının tanısına, kemik iliğine yayılmış çeşitli kanser tiplerinin evrelendirilmesine, ağır anemide artmış eritrosit kaybının, anormal eritrosit üretiminin veya vitamin ya da mineral eksikliği veya fazlalığının belirlenmesine yardımcı olabilir. Kemik iliğini etkileyen rahatsızlıklar, hücre sayısını, karışımını ve olgunlaşmasını etkileyebilir.

Bu işlem genellikle kalça kemiğinin arkasından yapılır. Anestezi yapıldıktan sonra ilik iğnesi sokulur ve kemik iliği, ilik iğnesinin arkasına sabitlenen bir enjektör yardımıyla çekilir. Çekilen enjektör içindeki örnekler, lam denilen küçük camlar üzerinde ya da küçük tüpler içerisinde laboratuvara gönderilir. Kanser şüphesi olduğunda bazen birlikte biyopsi yapılması da istenebilir.

Kemik iliği testi sonucunda doktor, bulunan hücrelerin normal şekillerde ve miktarlarda olup olmadığını, mevcut hücrelerin orada olmaması gereken hücrelerden olup olmadığını ve nelerin eksik olduğunu tespit eder. Olguların çoğunda bu bilgiler, bir tanıyı doğrulayabileceği ya da dışlayabileceği gibi, ileri derecede araştırma yapılması gerekliliğine de işaret edebilir. Bazen mide veya bağırsak yolunda kanamalar oluşabildiği gibi eritrosit kaybı veya yapay kalp kapakçığında oluştuğu gibi akut ya da kronik eritrosit yıkımına bağlı olabilir.

Doktorlar, kemik iliği değerlendirmesinden elde ettikleri bilgileri klinik muayene, kan testleri ve görüntüleme taramaları gibi diğer çeşitli tetkiklerden gelen bilgilerle birleştirerek tanıya varır. Kimi zaman bu süreç basit bir işlem olabilirken, kimi zaman karmaşık bir hale dönüşebilir. Hastalar, kemik iliği biyopsisi öncesi ve sonrasında doktorlarıyla konuşmalı, onlara kuşkularını ileterek, yapılacak değerlendirmeden ne gibi bilgiler elde etmeyi umduklarını ve ne gibi izlem testlerinin gerekli olabileceğini sorarak bu sürece katılım göstermelidir.

Kemik iliği testi, aşağıdaki durumlarda istenebilir:

Kemik iliği biyopsisi genellikle güvenli bir işlemdir; ancak, işlem sonrası hafif ağrı, kanama veya enfeksiyon riski olabilir. Bu nedenle, işlem sonrası doktorun önerilerine uyulmalı ve herhangi bir komplikasyon belirtisi durumunda hemen sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.